Bulantı genellikle kusma ile seyreden, insanı rahatsız eden hoş olmayan bir duygu durumudur. Kusma mide içeriğinin kuvvetli bir refleks ile yemek borusu ve ağız yoluyla dışarıya atılmasıdır. Kişide mide bulantısı sonrası karşı konulmaz bir kusma duygusu oluşmaktadır. Kusma ise mide içindeki maddelerin karın kaslarının kasılmasıyla zorlu bir biçimde yemek borusu yoluyla ağza gelmesi ya da ağızdan çıkartılmasıdır. Bulantı ya sıklıkla kusmaya öncülük eder ya da onunla birlikte gelişir. Bulantı ile birlikte terleme, solukluk, aşırı tükürük salgılama, kalbin yavaş atması (bradikardi), tansiyonun düşmesi (hipotansiyon) ve iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir.Bunlar eşlik eden belirtilerdir. Ayrı bir hastalığı düşündürmez.
Kusmanın merkezi midede değil, beyindedir.
Psikojenik kusma; Hastanın kendisi tarafından başlatılabileceği
gibi hasta tarafından anksiyete oluşturan tehdit edici bir durumda
veya bir şekilde tatsız kabul edilen durumlarda oluşur.
Ani gelişen kusmalara akut kusma diyoruz. Ateşli enfeksiyöz durumlarda bulantı kusma eşlik edebilir. Çocuklarda daha sık görülür. Herhangi bir besinin alınmasından 2-6 saat sonra gelişen kusmalarda, gıda entoksikasyonu (gıda zehirlenmesi) akla gelmelidir. Beyindeki kafa içi basınç artmasına bağlı kusmalarda genellikle baş ağrısıyla beraberdir ve fışkırır tarzda oluşur.
Gastroenterolojide karşımıza daha çok; sindirim sisteminin herhangi bir yerindeki tıkanma halinde ; tıkanmanın ötesine geçilemediğinde kusmalar olur. Tıkanmanın yeri mide çıkışındaysa safrasız,ince bağırsaktaysa safralı kusmalar görülür. Kolon düzeyindeki tıkanmalarda genellikle bol dışkı kokulu kusmalar olur. Bağırsak tıkanmasına bağlı kusmalarda kramp tarzında karın ağrısı eşlik eder.
Karın içi enfeksiyon hallerinde (akut apandisit,akut kolesistit-s.kesesi iltihabı-gibi) ani başlangıçlı bulantı kusmalar oluşabilir.
Denge sistemi bozukluklarında; baş dönmesiyle birlikte bulantı-kusma oluşur. Bazen bunlara tinnitus ( kulak çınlaması) eşlik edebilir.
Bazı ilaçlar bulantı kusmaya neden olabilir (digoxin, teofilin-KOAH da kullanılan bir ilaç- gibi)
Gebeliğin özellikle ilk 3 ayında bulantı kusma sıktır.
Bulantı kusmalar; yemek yerken yada hemen yemek ardından oluyorsa genellikle psikolojik faktörler düşünülür.
Çok şiddetli kusmalarda kusmayla birlikte kırmızı renkli kanlı kusmalar görülebilir. Yemek borusu alt ucunun fazla zorlanmasıyla küçük yırtıklar buna neden olabilir (Mallory-Weiss sendromu). Ancak siyah renkli (kahve telvesi gibi) kusmalarda mide kanaması düşünülmelidir. Uzun süreli kusmalarda sıvı-elektrolit ( sodyum,potasyum,klor gibi) kaybına bağlı belirtiler görülebilir( halsizlik, vücut suyu kaybı, kas krampları, kalp aritmileri gibi ).
Bulantı kusması olan bir hastada öncelikle sebebe yönelik tedavi yapılmalıdır(ilaçlar neden olduysa ilaç kesilir v.s.)Daha sonra hemen sıvı-elektrolit durumu dikkate alınarak tedavi edilmelidir. Aşırı kusma sonucunda elektrolit kaybı olduğundan bunlar serum yoluyla verilmelidir. Bir taraftan da bulantı kusmanın geçmesi için ilaç (bulantı kusma ilaçları) verilir. Ağızdan herhangi bir şey alamayacak düzeydeyse ilaçlar damardan veya serumla verilebilir.